Әрбір мұғалім, психологиялық-педагогикалық қолдау қызметінің маманы оның жеке даму жұмысы басты мақсатқа-оқушыға құрдастарының арасында сыныпта оқуға және оқу бағдарламасын өз мүмкіндіктеріне сәйкес игеруге көмектесу үшін қолдан келгеннің бәрін жасауға бағытталғанын түсінуі керек.
Мұғалімнің, мамандардың міндеті-оқу бағдарламасын меңгеру үшін ақыл-ой, сөйлеу, әлеуметтік-коммуникативті және жеке дамудың жеткілікті деңгейін қамтамасыз ету. Психолог, логопед, арнайы педагог жеке даму бағдарламаларын құрастырған кезде психологиялық-педагогикалық жұмыстың жалпы принциптерінен басқа (жас және жеке ерекшеліктерін, белсенділік тәсілін және т. б. ескере отырып) келесі қағидаларды ұстану қажет:
1) сыныпта оқытудың қиындықтарын жеңуге жеке-дамыту жұмысының бағыттылығы.
Мамандардың міндеті-баланың қажеттіліктерін ескеру және оқу қиындықтарын дамыту және жеңу үшін қолайлы жағдайлар жасау. Бағдарламаны құру кезінде оқушының әлсіз жақтарын ғана емес, сонымен бірге күшті жақтарын да ескеру керек, оның қызығушылықтары мен хоббиіне сүйену керек. Бұл қағиданы жүзеге асыру үшін бірқатар шарттарды сақтау қажет:
- оқушы үшін бағдарламаның қолжетімділігі;
оның міндеттері проксимальды даму аймағын ескере отырып қойылуы керек;
- оқу мен мінез-құлықтың қиындықтарын жеңуге ғана емес, оларды тудыратын себептерге де назар аудару;
3) әлеуметтік, коммуникативтік бағыттылық оқушымен жұмыс істеудегі негізгі тәсіл ретінде; жаттығулар мен тапсырмаларды ұсыну және білім алушы қалыптасқан дағдыларды әдеттегі күнделікті өмірде: сабақта оқуда, қарым-қатынаста және әлеуметтік өзара іс-әрекетте пайдалану қажеттілігін сезінетін жағдайларды жасау керек;
4) оқушымен жұмыс бағыттары мен әдістерін өз бетінше таңдауына қарамастан, әртүрлі бейіндегі мамандардың және сынып мұғалімінің оқушымен жұмыс жасаудағы мақсаттардың, тәсілдердің, талаптардың сабақтастығы мен бірлігі.
5) ата-аналарды білім алушылармен дамытушылық жұмысқа белсенді тарту.
Бұл қағидатты іске асыру үшін мынадай шарттарды сақтау қажет:
- өмірдің әр түрлі салаларындағы оқушының проблемаларын, күшті жақтары мен әлеуетін жақсы түсіну үшін ата-аналардың пікірін ескеру;
- оқушыға көмек көрсету бағдарламаларын әзірлеу үшін ата-аналармен серіктестік және ынтымақтастықты дамыту;
- даму бағдарламасын әзірлеу кезінде ата-аналардың сұранысын есепке алу;
- ата-аналардың мүмкіндіктері мен ресурстарына сүйене отырып және отбасы мәнмәтінін біле отырып, үй жағдайында (үй тапсырмасы) мамандардың ұсынымдарын орындауға ата-аналарды тарту.
Әр оқушыға арналған бағдарламаны әзірлеу оқушының жеке ерекшеліктері мен мүмкіндіктеріне негізделген жеке әдістерді, әдістерді таңдауды және қолдануды қамтиды. Әрбір маман өзінің жеке зерттеуінің негізінде қандай бағыттар бойынша жұмыс істейтінін, қандай әдістер мен әдістерді қолданатынын өзі шешеді.