30 фактов об аварии Чернобыльской АЭС

№ 1 дерек

1986 жылғы 26 сәуірде Чернобыль АЭС-індегі жарылыс салдарынан станцияның төртінші атом реакторы толығымен бұзылып, радиоактивті ядролық отынның 97% – ы атмосфераға шығарылды.

№ 2 дерек

ЧАЭС-те болған жағдай туралы көпшілік үшін алғашқы ақпараттық хабарламаны ТАСС 1986 жылғы 28 сәуірде сағат 21.00-де жасады және былай деді:

"Чернобыль атом электр стансасындағы қайғылы оқиға орын алған. Реакторлардың бірі зақымдалған. Инцидент салдарын жою мақсатында шаралар қабылдануда. Зардап шеккендерге қажетті көмек көрсетілді. Болған оқиғаны тергеу үшін Үкіметтік комиссия құрылды".

№ 3 дерек

ЧАЭС-тен екі шақырым жерде орналасқан ағаштар жиынтығы апаттан кейінгі алғашқы күндері ағаштардың жоғары дозалы сәулеленуі нәтижесінде алынған ағаштардың қоңыр-қызыл түсімен "Қызыл орман" деп аталды.

№ 4 дерек

Чернобыль атом электр станциясынан үш шақырым жерде орналасқан Припять қаласын эвакуациялау апаттан 36 сағаттан кейін басталды. 1

№ 5 дерек

Эвакуация кезінде Припять қаласының тұрғындарының орташа жасы 26 жасты құрады.

№ 6 Факт

Апаттан кейінгі бірінші күні Припять қаласында ерекше азық-түлік науалары пайда болды, онда сіз сол кезде тапшы өнімдерді сатып ала аласыз: жаңа қияр, құрғақ шұжық.

№ 7 дерек

Ластанған аймақтардан эвакуацияланған адамдардың жалпы саны 200 мың адамды құрады.

№ 8 дерек

Чернобыль апатының салдарын жоюға 600 мыңнан астам адам қатысты, олардың 60 мыңы қайтыс болды, 165 мыңы мүгедек болды.

№ 9 дерек

Реактордың жарылуы нәтижесінде атмосфераға көптеген ыстық бөлшектер түсіп, олардың таралу аймағы Германияға жетті. Денеге бір рет мұндай бөлшектер қарқынды сәулеленудің микрозондарын жасайды, тіндердің бұзылуына әкеледі.

№ 10 дерек

Чернобыль апатының алғашқы дәлелдерін ресми түрде тіркеген алғашқы ел Швеция болды: дәл сол жерде атмосферадағы радиоактивті нептуний-239 алғаш рет тіркелді.

№ 11 дерек

МАГАТЭ мәліметінше, Чернобыль АЭС-інде жарылған реактордың конструкциясы әуел бастан "жарылыс қаупі бар" болған: халықаралық қауіпсіздік нормаларына сәйкес келмеген және қауіпті конструктивтік ерекшеліктері болған.

№ 12 дерек

1986 жылы 23 мамырда Чернобыль атом электр станциясында өрт болды. Тұтануды жою үшін 8 сағатқа дейін уақыт қажет болды, 268 өрт сөндіруші қатысты, олардың бір бөлігі айтарлықтай сәулелену дозаларын алды. Өрт Михаил Горбачевтің бұйрығымен қатаң жіктелді.

№ 13 дерек

Бір нұсқа бойынша, реактордың жарылуы жергілікті жер сілкінісінен туындады, бұл апатқа дейін қатты діріл тудырды.

№ 14 дерек

Радиоактивті заттардан басқа, ЧАЭС – тегі жарылыс нәтижесінде қоршаған ортаға тірі организмдерге улы 250 мың тонна ауыр металл-қорғасын түсті.

№ 15 дерек

Беларуссияда жоғары концентрациядағы радиоактивті йодтың апаттан кейінгі алғашқы күндері таралуы соншалықты үлкен болғандықтан, миллиондаған адамдардың сәулеленуі "йод соққысы"деп аталды.

№ 16 дерек

Беларусь аумағының 23%-ы радиоактивті цезиймен ластанған-137 рұқсат етілген нормадан жоғары деңгейде.

№ 17 дерек

Апатқа дейінгі кезеңмен салыстырғанда, 1990 жылға қарай Беларуссияда балалар арасында қалқанша безінің қатерлі ісігі 33,6 есе өсті.

№ 18 дерек

1990-2000 жылдар аралығында елімізде барлық онкологиялық аурулардың жиілігі 40% - ға ұлғайды.

№ 19 дерек

1987 жылдың қаңтарында Беларуссияда Даун синдромының ерекше көп жағдайлары тіркелді.

№ 20 дерек

Чернобыльдан кейінгі Радиоактивті сәулелену төртінші ұрпаққа дейін зардап шеккен ұрпақтардың жасушаларының белгілі бір мутациясына (хромосомалық аберрация) әсер етуі мүмкін.

№ 21 дерек

Беларуссияға Чернобыль апатынан келтірілген жалпы шығын 235 миллиард АҚШ долларына бағаланады, бұл 19 жылға арналған 2015 Беларусьтің бюджетіне тең.

№ 22 дерек

"Oecologia" ғылыми журналының мәліметі бойынша, түрлі – түсті құстар радиацияға көбірек сезімтал болды-иеліктен шығару аймағындағы олардың саны монохромды түрлердің санына қарағанда тез төмендейді.

№ 23 дерек

Ластанған жерлерде өсетін өсімдіктер ауыр генеративті мутацияға ұшырайды.

№ 24 дерек

Саңырауқұлақтар, зире, кейбір жабайы жидектер (мысалы, көкжидек) радиацияны көп сіңіреді. Керек әсіресе мұқият осы азық-түлік өнімдерімен.

№ 25 дерек

Уақыт өте келе радиоактивті заттар жаңа элементтерге айнала алады. Сонымен, 14 жыл ішінде жартылай шығарылу кезеңі бар радиоактивті плутоний - 241 біртіндеп басқа, мобильді және сәйкесінше тірі организмдер үшін қауіпті элемент – америкияға айналады.

№ 26 дерек

Американың қоршаған ортадағы құрамы үнемі өсіп келеді, Американың шоғырлануының ең жоғары деңгейіне 2058 жылға дейін жетеді.

Факт № 27

ЧАЭС соңғы блогы өз жұмысын 2000 жылдың 15 желтоқсанында 13 сағат 17 минутта тоқтатты.

№ 28 дерек

Чернобыль АЭС-індегі радиациялық фонның картасы 2015 жылдың 26 сәуірінде 00 сағат 02 минутқа (мкЗв/сағ) ұқсайды. 1,2 мкЗв/сағ жоғары деңгей адам үшін қауіпті болып саналады.

Факт № 29

2016 жылы қоршаған ортаны радиоактивті бөлшектерден қорғайтын төртінші Энергия блогының үстіндегі саркофагтың үстіне тағы біреуі – "баспана-2"салынды. 1986 жылы салынған ескі 20-40 жылға есептелген, бірақ жойылу қаупінің жоғары болуына байланысты олар жаңасын салуға шешім қабылдады.

№ 30 дерек

Ластанған аумақтардағы соңғы радиоактивті элементтің (плутоний-239) табиғи материал күйіне толық ыдырауы 26486 жылы (апаттан кейін 24500 жыл өткен соң) болады.